| پرسش شماره 3 مورخ 1368/09/29 |
| یکی از رویه های معمول حسابداری در شرکتهای تولید کننده انواع مختلف شیشه در ارتباط با کوره های ذوب شیشه چنین است که در بدوامر و پس از آماده سازی کوره ها، برای تعمیرات اساسی آتی این کوره ها تعویض آجرهای نسوز درون کوره که هر چهار سال یک بار انجام میگیرد هزینه های لازم با توجه به عامل تورم پیش بینی می شود. سپس در پایان هر سال مالی یک چهارم هزینه های پیش بینی شده به حساب هزینه تعمیرات اساسی بدهکار و به حساب ذخیره تعمیرات بستانکار میگردد. هزینه تعمیرات در پایان هر سال به صورت حساب سود و زیان و ذخیره تعمیرات از طریق انعکاس در ترازنامه به دوره های بعد انتقال می یابد در انتهای سال آخر (چهارم) که آجرهای نسوز درون کوره ها تعویض و تعمیرات اساسی انجام میشود هزینه های واقعی انجام شده برای تعمیرات از محل ذخیره تعمیرات ایجاد شده تامین و مانده ذخیره نیز به صورت حساب سودوزیان منتقل میگردد. ضمنا، در اولین دوره چهار ساله که کوره های ذوب شیشه احداث شده است، علاوه بر هزینه تعمیرات سالانه که بر اساس رویه با لا محاسبه و در صورت حساب سود و زیان سالانه منعکس شده است، برای اکمل کوره ها نیز هزینه استهلاک محاسبه و از سود خالص سالانه کسر گردیده است . اکنون سئوالی که مطرح میشود این است که آیا رویه مشروح بالا چنانچه آثار ریالی آن بر صورتهای مالی با اهمیت باشد ، از لحاظ حسابداری و گزارشگری مالی، جزو روشهای پذیرفته شده محسوب میشود؟ |
| پاسخ |
|
رویه پیش بینی هزینه تعمیرات آتی در مورد تعمیرات جزئی و به ویژه برای دورههای کوتاه مدت کمتر از یکسال ( مثلا” ، هنگام تهیه صورتهای مالی میان دوره ای ) میتواند قابل قبول باشد اما چنانچه این رویه برای دوره های طولانی مدت ، نظیر چهار ساله ، بکار گرفته شود ، به دلایل مشروح در زیر نمیتواند جزء روشهای پذیرفته شده حسابداری محسوب شود 1- در حال حاضر یکی از خصوصیات و ویژگیهای کیفی اطلاعات حسابداری قابلیت اتکاء این گونه اطلاعات است. اطلاعات حسابداری هنگامی قابلیت اتکاء دارند که قابل اثبات و قابل تائید بوده یعنی مبتنی بر شواهد و مدارک عینی و مثبته باشند. علی الاصول اطلاعات صرفا ” پیش بینی شده به ویژه اطلاعاتی که از اعمال رویه مزبور در شرکتهای تولید کننده شیشه ، حاصل میشود بدلیل فقدان قابلیت اتکاء نمیتواند اطلاعاتی قابل تائید و قابل اثبات باشد. 2- منظور کردن هزینه برآوردی تعمیرات اساسی در صورت حساب سود وزیان هر سال بر مبنای پیش بینی و ملحوظ داشتن تورم سالهای آتی ، در حالی که هنوز واقعا تعمیراتی انجام نشده است ، انحرافی آشکار از اصل بهای تمام شده تاریخی در ارتباط با شناخت هزینه هاست. حال آن که در حال حاضر ، مبنای اساسی برای گزارشگری مالی و تهیه صورتهای مالی سالانه در ایران، ارزشهای تاریخی است و نه ارزشهای جاری ، ارزشهای جایگزینی و امثالهم. 3- چنانچه بکارگیری رویه پیش بینی هزینه تعمیرات اساسی آتی کوره های ذوب شیشه برای دوره های طولانی مدت مجاز شناخته شود، هیچ ابزار منطقی که بتوان بر اساس آن شرکتها را از بکارگیری این رویه در مورد سایر داراییها نظیر، ماشین آلات، تاسیسات و امثالهم منع کرد، وجود ندارد. 4- اعمال این رویه در اولین دوره چهار ساله باعث میشود که به گونه ای غیر واقع بینانه در ارتباط با آجرهای نسوز هم هزینه استهلاک سالانه و هم هزینه تعمیرات سالانه ملحوظ شود. 5- نتیجه اعمال این رویه این است که در ابتدای هریک از دوره های چهار ساله ، به استثنای اولین دوره چهار ساله پس از انجام تعمیرات اساسی و آجر چینی کوره ها ، علیرغم این که کوره ها کامل و صد در صد قابل بهره برداری است، اما ارزش ترازنامه ای آنها دست کم در ارتباط با آجرهای نسوز ، ناچیز گزارش شود. 6- یکی از آثار اعمال این رویه ، اشکال و سردر گمی در طبقه بندی و گزارشگری مانده حساب ذخیره تعمیرات اساسی در ترازنامه پایان سالهای اول و دوم و سوم در هریک از دوره های چهارساله مرتبط با تعمیر کوره هاست. 7- ایراد دیگر اعمال این رویه این است که انتقال تفاوت بین مانده حساب ذخیره تعمیرات و مخارج انجام شده واقعی در پایان هریک از دورههای چهار ساله به صورت حساب سود وزیان، صحیح نیست زیرا تفاوت مزبور اساسا” ماهیت سرمایه ای دارد. 8- نهایتا این که شناسائی کلیت کوره به عنوان یک دارائی استهلاک پذیر ایراد دارد زیرا بین عمر مفید بدنه کوره و عصر مفید آجرهای نسوز درون آن که مشمول تعمیرات اساسی قرار می گیرد، تفاوت عمده وجود دارد. راه حل پیشنهادی کمیته فنی : کمیته فنی با توجه به اشکالات و نارسائیهای مشروح بالا که ناشی از اعمال رویه پیش بینی هزینه تعمیر در شرکتهای تولید کننده شیشه است ، اعتقاد دارد که به جای شناسائی کلیت کوره ها به عنوان یک دارائی باید بدنه کوره و آجرهای نسوز درون ان اساسا ” به عنوان دو دارائی کاملا جداگانه شناسائی و سپس استهلاک سالانه بر اساس عمر مفید برآوردی هریک از این دو دارائی محاسبه کرد. علاوه بر این، در خاتمه هریک از دوره های چهار ساله که آجرهای نسوز درون کوره ها تعویض میشود باید ارزش تاریخی و استهلاک انباشته مربوط به |
| توضیحات |
| … |
| پیوست ها |