استاندارد بین المللی حسابداری 1 ارائه صورتهای مالی چارچوبی جامع برای تهیه و ارائه صورتهای مالی عمومی فراهم میکند. این استاندارد بهعنوان پایهای برای سایر استانداردهای بینالمللی حسابداری عمل میکند و هدف آن اطمینان از قابلیت مقایسه و اطمینان از شفافیت اطلاعات مالی است. در ادامه خلاصهای از این استاندارد ارائه میشود:
اهداف IAS 1
هدف اصلی این استاندارد، ارائه رهنمودهایی برای تهیه و ارائه صورتهای مالی است که:
اطلاعات مربوط و قابل اتکا برای تصمیمگیری ذینفعان ارائه دهد.
قابلیت مقایسه اطلاعات مالی بین دورهها و بین شرکتهای مختلف را افزایش دهد.
مفاهیم کلیدی
صورتهای مالی عمومی:
صورتهای مالی که برای استفاده عمومی توسط ذینفعان خارجی (مانند سرمایهگذاران، اعتباردهندگان و دولت) تهیه میشوند.
این صورتها نه برای نیازهای داخلی مدیریت طراحی شدهاند.
اجزای صورتهای مالی: طبق IAS 1، صورتهای مالی شامل موارد زیر است:
ترازنامه: وضعیت مالی شرکت در پایان دوره.
صورت سود و زیان: عملکرد مالی شرکت در طول دوره.
صورت درآمد جامع: شامل سود و زیان و سایر درآمدهای جامع.
صورت جریان وجوه نقد: جریانهای نقدی ناشی از فعالیتهای عملیاتی، سرمایهگذاری و تأمین مالی.
یادداشتها به صورتهای مالی: شامل سیاستهای حسابداری و اطلاعات تفصیلی.
پایههای اندازهگیری:
صورتهای مالی باید بر اساس پایه تعهدی تهیه شوند. این بدان معناست که معاملات و رویدادها باید در زمان وقوع (و نه فقط زمان دریافت یا پرداخت وجه نقد) ثبت شوند.
دوره گزارشگری:
صورتهای مالی باید بهصورت منظم (معمولاً سالانه) تهیه شوند.
اصول بنیادی حسابداری
برای تهیه صورتهای مالی، باید اصول بنیادی حسابداری رعایت شود:
قابلیت مقایسه: اطلاعات باید بهگونهای ارائه شود که بتوان آن را در طول زمان یا با سایر شرکتها مقایسه کرد.
مربوط بودن: اطلاعات باید برای تصمیمگیری ذینفعان مفید باشد.
اطمینانبخشی: اطلاعات باید دقیق، کامل و عاری از اشتباه باشد.
قابل درک بودن: اطلاعات باید بهگونهای ارائه شود که استفادهکنندگان آن را بهراحتی درک کنند.
ساختار صورتهای مالی
ترازنامه:
داراییها، بدهیها و حقوق صاحبان سهام را در پایان دوره نشان میدهد.
داراییها و بدهیها میتوانند بهصورت طبقهبندی شده (جاری و غیرجاری) یا بهصورت گروهبندی شده (بر اساس ماهیت یا تابعیت) گزارش شوند.
صورت سود و زیان:
درآمدها و هزینهها را در طول دوره نشان میدهد.
شامل سود یا زیان خالص دوره است.
صورت درآمد جامع:
علاوه بر سود یا زیان خالص، شامل سایر درآمدهای جامع (مانند تغییرات در ارزش داراییها) است.
صورت جریان وجوه نقد:
جریانهای نقدی را در سه بخش اصلی (عملیاتی، سرمایهگذاری و تأمین مالی) گزارش میکند.
یادداشتها:
شامل توضیحات تفصیلی درباره سیاستهای حسابداری، مفروضات، تخمینها و تحلیل ارقام مندرج در صورتهای مالی است.
مفروضات پایه
فرض تداوم فعالیت:
فرض بر این است که شرکت به فعالیت خود ادامه خواهد داد و در آینده نزدیک منحل نخواهد شد.
فرض واحد پول:
صورتهای مالی باید در واحد پولی مشخصی (معمولاً واحد پول کشور محل فعالیت) گزارش شوند.
افشاها
شرکتها باید اطلاعات لازم را در یادداشتها بهصورت شفاف و جامع افشا کنند.
افشاها شامل سیاستهای حسابداری، تغییرات در سیاستها، تخمینها و هرگونه اطلاعاتی است که برای درک صحیح صورتهای مالی ضروری است.
اثرات IAS 1
شفافیت: این استاندارد با ارائه چارچوبی جامع، شفافیت اطلاعات مالی را افزایش میدهد.
مقایسهپذیری: با رعایت اصول و الزامات استاندارد، اطلاعات مالی شرکتها قابل مقایسه میشود.
تصمیمگیری: اطلاعات مالی تهیهشده بر اساس IAS 1، برای تصمیمگیری سرمایهگذاران، اعتباردهندگان و سایر ذینفعان مفید است.
نتیجهگیری
IAS 1 بهعنوان یک استاندارد پایهای، چارچوبی مشخص برای تهیه و ارائه صورتهای مالی فراهم میکند. این استاندارد با ارائه رهنمودهایی درباره ساختار، محتوا و افشای صورتهای مالی، اطمینان میدهد که اطلاعات مالی شفاف، قابل اتکا و قابل مقایسه باشند.
خلاصه اصلی: این استاندارد چارچوبی برای تهیه صورتهای مالی (ترازنامه، سود و زیان، جریان وجوه نقد و یادداشتها) فراهم میکند و بر اصول قابلیت مقایسه، مربوط بودن و اطمینانبخشی تأکید میکند.