کد آیسیک (ISIC) که مخفف عبارت International Standard Industrial Classification of All Economic Activities به معنای طبقهبندی استاندارد بینالمللی تمام فعالیتهای اقتصادی است، یک سیستم جهانی برای دستهبندی و شناسایی انواع فعالیتهای اقتصادی و صنعتی محسوب میشود.
این کد توسط سازمان ملل متحد به منظور ایجاد یک استاندارد مشترک و قابل فهم در سطح بینالمللی برای جمعآوری، تحلیل و مقایسه دادههای اقتصادی و اجتماعی تدوین شده است.
در واقع، کد آیسیک مانند یک زبان مشترک برای طبقهبندی فعالیتهای اقتصادی عمل میکند و به هر نوع فعالیت یک کد منحصر به فرد اختصاص میدهد.
این امر به دولتها، سازمانهای آماری، محققان و فعالان اقتصادی کمک میکند تا به درک دقیقتری از ساختار اقتصادی کشورها و مقایسه آنها با یکدیگر بپردازند.
در نظام مالیاتی ایران، مفاهیم “کد آیسیک مالیاتی” و “اینتا کد” نقش محوری در تعیین تعهدات مالیاتی کسبوکارها ایفا میکنند.
“کد آیسیک مالیاتی” به عنوان یک سیستم هوشمند برای طبقهبندی فعالیتهای اقتصادی مشاغل مختلف عمل میکند.
“اینتا کد مالیاتی” یک سیستم مکمل یا مشتق شده است که مستقیماً با کد آیسیک مرتبط است و وظیفه تعیین ضریب مالیاتی و نرخ مالیات مربوط به درآمد هر کسبوکار را بر عهده دارد.
این دو کد در کنار هم، شفافیت و دقت را در فرآیند ارزیابی و محاسبه مالیات افزایش میدهند و به سازمان امور مالیاتی کشور (INTA) امکان میدهند تا یک نظام مالیاتی مکانیزه و عادلانه را پیادهسازی کند.
همانطور که در سطح جهانی مشاهده میشود، در ایران نیز این کدها به طور مستقیم بر میزان مالیات قابل پرداخت تأثیر میگذارند.
اینتا کد مالیاتی تعیین میکند که شرح فعالیت شما با چه ضریبی پس از یک سال فعالیت شغلی محاسبه گردد.
انتخاب صحیح کد آیسیک و اینتا کد مالیاتی به جلوگیری از متضرر شدن مؤدیان کمک شایانی میکند.
به عنوان مثال، برای صنف ابزارفروشان، کدهای آیسیک و اینتا کد متفاوتی برای خردهفروشی و عمدهفروشی وجود دارد که هر یک ضرایب مالیاتی خاص خود را دارند.
این تفاوت در ضرایب، نشاندهنده رویکرد نظام مالیاتی برای اعمال نرخهای متفاوت بر اساس نوع و ماهیت دقیق فعالیت اقتصادی است.
این جزئینگری به دولت اجازه میدهد تا سیاستهای مالیاتی را به طور دقیقتری بر اساس بخشهای مختلف اقتصادی اعمال کند.
برای دریافت کد ISIC در ایران، دو روش اصلی از طریق پلتفرمهای آنلاین قابل دسترسی هستند. یکی از این روشها استفاده از سایت بهینیاب است. این پورتال جامع توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران راهاندازی شده و به کاربران امکان دسترسی به اطلاعات و خدمات صنعتی و تجاری، از جمله کدهای ISIC را میدهد.
روش دیگر، استفاده از سایت ایرانکد است. این سایت نیز به عنوان یک منبع مهم برای دریافت کدهای استاندارد، از جمله کد ISIC، عمل میکند و به شرکتها و کسبوکارها اجازه میدهد کدهای مورد نیاز برای فعالیتهای تجاری خود را به دست آورند.
به صورت گام به گام از طریق درگاه ملی خدمات مالیات (my.tax.gov.ir) به شرح زیر است:
در نظام مالیاتی ایران، “اینتا کد” به عنوان یک انطباق مالیاتی خاص از ISIC عمل میکند.
این بدان معناست که در حالی که ISIC یک استاندارد بینالمللی است، ایران یک سیستم مکمل خاص و مالیاتی-محور به نام “اینتا کد” دارد که طبقهبندی فعالیت را مستقیماً به پیامدهای مالیاتی تبدیل میکند.
مثالهایی که در ادامه ارائه میشود (مانند “عمده فروشی (تولید داخل) | 2180041 | 2.3 درصد”) به وضوح یک نگاشت مستقیم از یک فعالیت (که احتمالاً از ISIC مشتق شده است) به یک نرخ مالیاتی خاص از طریق اینتا کد را نشان میدهند.
برای مالیاتدهندگان در ایران، درک “اینتا کد” مرتبط با فعالیت ISIC آنها از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا مستقیماً بر بار مالیاتی آنها تأثیر میگذارد.
این همچنین نشان میدهد که سیستم مالیاتی ایران فراتر از صرفاً جمعآوری دادههای ISIC رفته و آن را برای محاسبات مالیاتی خاص عملیاتی کرده است، که نشاندهنده یکپارچگی پیچیده در سیستم است.
در ایران نیز همچون بسیاری از کشورهای جهان، از کد آیسیک به طور گستردهای در سامانههای مختلف دولتی و اقتصادی استفاده میشود. برخی از مهمترین کاربردهای آن عبارتند از:
۱. استانداردسازی و هماهنگی بینالمللی:
۲. شفافیت و مدیریت مالیاتی:
۳. تحلیل اقتصادی و برنامهریزی:
۴. ثبت شرکت و دریافت مجوزها:
۵. ارتباطات کارآمد:
۶. کاربرد در طرحهای توجیهی:
کد آیسیک (ISIC) به عنوان یک استاندارد بینالمللی برای طبقهبندی فعالیتهای اقتصادی، ابزاری بنیادین برای تحلیل اقتصادی، تسهیل مقایسههای بینالمللی، و توسعه سیستمهای آماری ملی است.
کاربرد آن از صرفاً آماری به اهداف اداری، به ویژه در جمعآوری مالیات و صدور مجوزهای کسبوکار، گسترش یافته است.
در نظام مالیاتی جهانی، کدهای طبقهبندی صنعتی برای تعیین نرخهای مالیاتی، ضرایب، و واجد شرایط بودن برای مشوقها و معافیتهای مالیاتی حیاتی هستند.
در ایران، “کد آیسیک مالیاتی” و “اینتا کد” به طور خاص برای تعیین ضرایب مالیاتی و نرخهای مالیات مشاغل استفاده میشوند و از طریق درگاه ملی خدمات مالیات قابل دریافت هستند.
با این حال، چالشهایی مانند همگامسازی با اقتصادهای در حال تحول، عدم جزئینگری کافی در برخی کدها، هزینههای پیادهسازی، و پیچیدگی طبقهبندی کسبوکارهای چندفعالیتی همچنان وجود دارند.
دقت در طبقهبندی برای انطباق مالیاتی و جلوگیری از طبقهبندی نادرست که میتواند منجر به از دست دادن مزایا یا مشکلات قانونی شود، از اهمیت بالایی برخوردار است.