چهارشنبه, ۸ مرداد , ۱۴۰۴ برابر با - Wednesday, 30 July , 2025
پایه سنوات، که به آن مزد سنوات یا مزد پایه نیز گفته می‌شود، یکی از مؤلفه‌های مهم حقوق و دستمزد کارگران مشمول قانون کار در ایران است. این مبلغ که سالانه توسط شورای عالی کار تعیین می‌شود، با هدف جبران بخشی از هزینه‌ها و قدردانی از سابقه و تجربه کارگران در یک کارگاه پرداخت می‌گردد. پایه سنوات به عنوان پاداشی برای استمرار همکاری و افزایش انگیزه شغلی عمل می‌کند و به تفکیک کارگران بر اساس سابقه آن‌ها کمک می‌نماید. درک دقیق مقررات مربوط به پایه سنوات 1404، از جمله نرخ رسمی، نحوه محاسبه پایه سنوات با چند سال سابقه (تجمیعی) و شرایط دریافت و تفاوت آن با حق سنوات، برای کارگران و کارفرمایان جهت برقراری روابط کاری عادلانه ضروری است.
بر اساس مصوبه شورای عالی کار و بخشنامه حداقل دستمزد سال 1404، نرخ رسمی پایه سنوات برای کارگرانی که حداقل یک سال سابقه کار در همان کارگاه دارند یا یک سال از دریافت آخرین پایه سنوات آن‌ها گذشته است، به شرح زیر تعیین شده است:
این مبلغ به صورت روزانه محاسبه و به حقوق ماهانه کارگران واجد شرایط اضافه می‌شود. شایان ذکر است که این نرخ برای تمام کارگران مشمول قانون کار، چه با قرارداد دائم و چه موقت، یکسان است.
نرخ پایه سنوات در سال 1404 نسبت به سال 1403 (که روزانه 70,000 ریال و ماهانه 2,100,000 ریال بود) افزایش قابل توجهی داشته است. این افزایش حدود 34 درصدی، نشان‌دهنده تلاش برای بهبود وضعیت معیشتی کارگران با سابقه و توجه به شرایط اقتصادی و تورم است.
| شرح | مبلغ (ریال) |
|---|---|
| پایه سنوات روزانه | 94,000 |
| پایه سنوات ماهانه | 2,820,000 |
برای دریافت پایه سنوات، کارگر باید شرایط زیر را داشته باشد:
پایه سنوات تجمیعی به مجموع مبالغ پایه سنوات روزانه‌ای گفته می‌شود که یک کارگر طی سال‌های خدمت خود در یک کارگاه به دست آورده است. این مبلغ به مزد مبنای کارگر در سال جدید اضافه می‌شود. برای محاسبه پایه سنوات تجمیعی یا به عبارت دیگر محاسبه پایه سنوات با چند سال سابقه، دو روش اصلی وجود دارد:
در این روش، پایه سنوات روزانه مصوب هر سال در تعداد روزهای کارکرد (معمولاً 365 روز) ضرب شده و سپس مبالغ به دست آمده برای تمامی سال‌های خدمت با هم جمع می‌شوند.
این دو مفهوم اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند، اما تفاوت‌های اساسی دارند:
| ویژگی | پایه سنوات (مزد سنوات) | حق سنوات (سنوات پایان خدمت) |
|---|---|---|
| زمان پرداخت | ماهانه، همراه با حقوق | در زمان قطع همکاری (پایان قرارداد، بازنشستگی، اخراج، استعفا و…) |
| مبنای محاسبه | مبلغ مقطوع روزانه (یا ماهانه) که سالانه تعیین می‌شود | معادل آخرین حقوق دریافتی کارگر (معمولاً یک ماه حقوق به ازای هر سال سابقه) |
| شرط اصلی تعلق | داشتن حداقل یک سال سابقه کار در همان کارگاه | اتمام یا فسخ قرارداد کار و قطع رابطه کاری |
| هدف | جبران کمبود حقوق پایه، پاداش سابقه و ایجاد انگیزه | جبران زحمات کارگر طی دوره اشتغال و کمک هزینه پس از قطع همکاری |
| تاثیر بر حقوق ماهانه | به صورت ماهانه به مزد اضافه می‌شود | به صورت یکجا در پایان کار پرداخت شده و تاثیری بر حقوق ماهانه ندارد |
حق سنوات ≈ (تعداد سال‌های سابقه کار) × (آخرین حقوق ماهانه کارگر)
نگاهی به نرخ پایه سنوات در سال‌های گذشته، روند افزایش این مؤلفه حقوقی را نشان می‌دهد:
| سال | پایه سنوات روزانه (ریال) | پایه سنوات ماهانه (ریال) |
|---|---|---|
| 1392 | 3,000 | 90,000 |
| 1393 | 5,000 | 150,000 |
| 1394 | 10,000 | 300,000 |
| 1395 | 10,000 | 300,000 |
| 1396 | 17,000 | 510,000 |
| 1397 | 17,000 | 510,000 |
| 1398 | 23,333 | 700,000 |
| 1399 | 33,333 | 1,000,000 |
| 1400 | 46,667 | 1,400,000 |
| 1401 | 70,000 | 2,100,000 |
| 1402 | 70,000 | 2,100,000 |
| 1403 | 70,000 | 2,100,000 |
| 1404 | 94,000 | 2,820,000 |
نکته: نرخ‌های ماهانه با فرض ماه 30 روزه محاسبه شده‌اند و ممکن است در ماه‌های 31 روزه کمی متفاوت باشند. همچنین، در برخی سال‌ها ممکن است برای گروه‌های شغلی طبقه‌بندی شده، نرخ‌های متفاوتی وجود داشته باشد. برای اطلاعات دقیق، همواره به بخشنامه‌های رسمی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مراجعه کنید.
پایه سنوات 1404 با افزایش قابل توجهی نسبت به سال قبل، نقش مهمی در حمایت از نیروی کار با سابقه ایفا می‌کند. آگاهی دقیق از نرخ پایه سنوات 1404، نحوه محاسبه پایه سنوات تجمیعی و شرایط تعلق آن، هم برای کارگران جهت پیگیری حقوق خود و هم برای کارفرمایان جهت انجام صحیح تکالیف قانونی، ضروری است. تفکیک درست مفهوم پایه سنوات از حق سنوات (پایان کار) نیز از بروز اختلافات جلوگیری می‌کند. توصیه می‌شود همواره آخرین بخشنامه‌های رسمی وزارت کار را ملاک عمل قرار داده و در صورت ابهام با کارشناسان حقوق کار مشورت نمایید.