پنجشنبه, ۹ مرداد , ۱۴۰۴ برابر با - Thursday, 31 July , 2025
معامله با اشخاص وابسته به معاملاتی گفته می‌شود که بین یک شرکت و افراد یا نهادهایی صورت می‌گیرد که با آن شرکت رابطه نزدیکی دارند
هرکدام از این افراد یا نهادها به دلیل ارتباط خاص خود با شرکت، به‌عنوان شخص وابسته شناخته می‌شوند.
اشخاص وابسته شامل افرادی یا نهادهایی هستند که به دلیل ارتباط نزدیک یا نفوذ قابل توجه، می‌توانند بر تصمیمات مالی و عملیاتی شرکت تأثیر بگذارند. این افراد یا نهادها ممکن است مستقیم یا غیرمستقیم در معاملات شرکت دخیل باشند.
در قانون مدنی ایران، ارتباطات حقوقی میان افراد در قالب قرابت نسبی و سببی، ولایت، وصایت، قیومت و شرکت و شراکت تعریف شده است. هرچند اصطلاح «اشخاص وابسته» مستقیماً در این قانون به کار نرفته، اما برخی مواد می‌توانند به نحوی وابستگی حقوقی میان اشخاص را نشان دهند، از جمله:
شرکت الف، مالک 70 درصد سهام شرکت ب است. در این حالت، شرکت الف، شرکت مادر و شرکت ب، شرکت فرعی محسوب می‌شوند و هر دو، اشخاص وابسته یکدیگر هستند.
آقای ج، مدیرعامل شرکت د است. همسر ایشان، مالک 40 درصد سهام شرکت ه است. در این حالت، شرکت د و شرکت ه، به واسطه رابطه خانوادگی آقای ج، اشخاص وابسته یکدیگر محسوب می‌شوند.
شرکت و، با شرکت ز قرارداد بلندمدت تأمین مواد اولیه دارد. در صورتی که شرکت و، وابستگی شدیدی به شرکت ز داشته باشد، ممکن است این دو شرکت، اشخاص وابسته یکدیگر تلقی شوند.
در ایران، قوانین و مقررات متعددی وجود دارد که به شناسایی و مدیریت اشخاص وابسته می‌پردازد. برخی از این قوانین عبارتند از:
معاملات با اشخاص وابسته می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد، از جمله:
| نوع معامله | توضیحات |
|---|---|
| خرید و فروش دارایی‌ها | این نوع معامله شامل خرید یا فروش اموال، تجهیزات، سهام، یا سایر دارایی‌ها بین شرکت و اشخاص وابسته آن می‌شود. |
| ارائه خدمات | شرکت ممکن است خدماتی مانند مشاوره، مدیریت، یا خدمات مالی به اشخاص وابسته خود ارائه دهد، یا بالعکس. |
| اعطای وام یا تضمین | شرکت ممکن است به اشخاص وابسته خود وام اعطا کند یا تعهدات آنها را تضمین نماید. |
| اجاره ملک یا تجهیزات | شرکت ممکن است ملک یا تجهیزات خود را به اشخاص وابسته اجاره دهد، یا از آنها اجاره کند. |
در شرکت‌های سهامی عام، به دلیل تعداد زیاد سهامداران و اهمیت حفاظت از حقوق سهامداران خرد، الزامات سخت‌گیرانه‌تری برای معاملات با اشخاص وابسته وجود دارد. این الزامات شامل موارد زیر است:
معاملات با اشخاص وابسته به دلایل متعددی از اهمیت بالایی برخوردار هستند:
قانون تجارت، قانون بازار اوراق بهادار و استانداردهای حسابداری ایران، الزامات و مقررات خاصی را برای معاملات با اشخاص وابسته وضع کرده‌اند. این الزامات شامل موارد زیر است:
شفافیت در معاملات با اشخاص وابسته نقش بسیار مهمی در حفظ اعتماد سرمایه‌گذاران و سهامداران دارد. با افشای کامل و دقیق اطلاعات مربوط به این معاملات، شرکت‌ها می‌توانند از بروز تضاد منافع جلوگیری کرده و تصمیم‌گیری‌های بهتری اتخاذ کنند.