چهارشنبه, ۸ مرداد , ۱۴۰۴ برابر با - Wednesday, 30 July , 2025
در شرکت‌های سهامی، مجامع عمومی به‌عنوان مهم‌ترین رکن تصمیم‌گیری شناخته می‌شوند که سهامداران در آن گرد هم می‌آیند تا درباره مسائل کلیدی شرکت تصمیم‌گیری کنند.
قانون تجارت ایران دو نوع اصلی مجمع عمومی را تعریف کرده است:
مجمع عمومی عادی و مجمع عمومی فوق‌العاده.
این دو نوع مجمع وظایف و مسئولیت‌های متفاوتی دارند و بر اساس نیازهای شرکت و شرایط قانونی برگزار می‌شوند.
در این مقاله، به بررسی مفهوم، وظایف، تفاوت‌ها و جنبه‌های قانونی این دو نوع مجمع پرداخته می‌شود.
مجمع عمومی عادی، جلسه‌ای است که سهامداران برای بررسی و تصمیم‌گیری در مورد امور جاری و سالیانه شرکت در آن شرکت می‌کنند.
این مجمع معمولاً به‌صورت سالیانه برگزار می‌شود و به آن مجمع عمومی عادی سالیانه گفته می‌شود، اما در صورت لزوم می‌تواند به‌صورت فوق‌العاده نیز برگزار شود.
بررسی و تصویب صورت‌های مالی: بررسی ترازنامه، صورت سود و زیان و سایر گزارش‌های مالی شرکت.
تصمیم‌گیری درباره تقسیم سود: تعیین میزان سود تقسیمی بین سهامداران یا تخصیص آن به اندوخته‌ها.
انتخاب اعضای هیئت‌مدیره: انتخاب یا تمدید دوره هیئت‌مدیره.
انتخاب بازرسان: تعیین بازرسان قانونی برای بررسی عملکرد مالی و عملیاتی شرکت.
تعیین حقوق و پاداش: تصویب حقوق و پاداش اعضای هیئت‌مدیره.
سایر امور جاری: مانند تصویب بودجه، سیاست‌های کلی شرکت یا بررسی گزارش‌های هیئت‌مدیره.
حد نصاب: برای رسمیت یافتن جلسه، حضور حداقل نیمی از سهامداران دارای حق رأی (یا نمایندگان آن‌ها) لازم است. اگر این حد نصاب در جلسه اول تأمین نشود، جلسه دوم با حضور هر تعداد سهامدار رسمیت می‌یابد.
رأی‌گیری: تصمیمات با اکثریت آرا (نصف به‌علاوه یک) اتخاذ می‌شود.
دعوت به مجمع: دعوت‌نامه باید حداقل 10 روز قبل از برگزاری از طریق آگهی در روزنامه کثیرالانتشار شرکت منتشر شود.
مجمع عمومی فوق‌العاده زمانی تشکیل می‌شود که نیاز به تصمیم‌گیری درباره موضوعات غیرعادی و اساسی شرکت باشد.
این مجمع معمولاً به‌صورت موردی و در شرایط خاص برگزار می‌شود.
تغییر اساسنامه: اصلاح مواد اساسنامه شرکت، مانند تغییر نام، موضوع فعالیت یا مدت شرکت.
افزایش یا کاهش سرمایه: تصمیم‌گیری درباره تغییر سرمایه ثبت‌شده شرکت.
انحلال شرکت: تصمیم برای انحلال داوطلبانه شرکت یا تمدید فعالیت آن.
ادغام یا تفکیک: تصمیم‌گیری درباره ادغام با شرکت‌های دیگر یا تقسیم شرکت به چند واحد.
تغییر ساختار حقوقی: مانند تبدیل شرکت سهامی خاص به عام یا بالعکس.
حد نصاب: حضور حداقل دوسوم سهامداران دارای حق رأی برای رسمیت یافتن جلسه الزامی است. در صورت عدم تأمین این حد نصاب، جلسه بعدی با حضور حداقل یک‌سوم سهامداران رسمیت می‌یابد.
رأی‌گیری: تصمیمات با رأی موافق حداقل دوسوم سهامداران حاضر در جلسه اتخاذ می‌شود.
دعوت به مجمع: مشابه مجمع عادی، دعوت‌نامه باید حداقل 10 روز قبل از طریق روزنامه کثیرالانتشار منتشر شود.
شفافیت: تمامی تصمیمات باید به‌صورت شفاف به سهامداران اطلاع‌رسانی شود.
نظارت بازرس قانونی: بازرسان شرکت موظف‌اند بر صحت برگزاری مجامع و رعایت قوانین نظارت کنند.
ثبت تصمیمات: تصمیمات مجامع باید در سامانه اداره ثبت شرکت‌ها و سازمان بورس (برای شرکت‌های بورسی) ثبت شود.
حقوق سهامداران: سهامداران حق دارند در مجامع حضور یابند، سؤال بپرسند و در رأی‌گیری شرکت کنند.
شفافیت و پاسخگویی: مجامع فرصتی برای اطلاع‌رسانی به سهامداران و پاسخگویی مدیران فراهم می‌کنند.
مشارکت سهامداران: سهامداران می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های کلیدی شرکت مشارکت کنند.
تقویت اعتماد: برگزاری منظم و قانونی مجامع اعتماد سهامداران و سرمایه‌گذاران را جلب می‌کند.
هزینه و زمان: برگزاری مجامع نیازمند صرف زمان و هزینه برای اطلاع‌رسانی و هماهنگی است.
عدم حضور سهامداران: گاهی عدم حضور کافی سهامداران باعث به تعویق افتادن جلسات می‌شود.
اختلاف‌نظر: ممکن است بین سهامداران یا بین سهامداران و مدیران اختلافاتی در تصمیم‌گیری‌ها ایجاد شود.
مجامع عمومی عادی و فوق‌العاده از ارکان اساسی مدیریت شرکت‌های سهامی هستند که نقش مهمی در حفظ شفافیت، مشارکت سهامداران و تصمیم‌گیری‌های استراتژیک ایفا می‌کنند. مجمع عادی به امور جاری و سالیانه می‌پردازد، در حالی که مجمع فوق‌العاده برای تصمیمات کلان و ساختاری برگزار می‌شود. رعایت قوانین و مقررات، اطلاع‌رسانی شفاف و مشارکت فعال سهامداران از عوامل کلیدی موفقیت این مجامع است. شرکت‌ها باید با برنامه‌ریزی دقیق و رعایت الزامات قانونی، از این فرصت برای تقویت جایگاه خود در بازار و جلب اعتماد سهامداران استفاده کنند.