PersianAcc

استاندارد بین المللی گزارشگری مالی 16

اجاره ها

مقدمه:

استاندارد بین المللی گزارشگری مالی 16 اجاره ها به منظور ارائه چارچوبی جامع برای شناسایی، اندازه‌گیری و افشای اجاره‌ها در صورت‌های مالی تدوین شده است. این استاندارد به جای استاندارد قدیمی‌تر IAS 17 و تفسیریه‌های مرتبط با آن، از سال 2019 به‌عنوان استاندارد الزامی برای شرکت‌های فعال در حوزه گزارشگری مالی بین‌المللی اجرا شده است. در ادامه خلاصه‌ای از این استاندارد ارائه می‌شود:

اهداف IFRS 16

هدف اصلی این استاندارد، ارائه شفافیت درباره تعهدات اجاره‌ای شرکت‌ها و بهبود قابلیت مقایسه عملکرد مالی بین شرکت‌های مختلف است. این استاندارد به‌ویژه به دنبال حذف تمایز بین اجاره‌های عملیاتی و اجاره‌های سرمایه‌ای (که در استاندارد قدیمی وجود داشت) است و همه اجاره‌ها را به‌صورت واحدی در حسابداری منعکس می‌کند.

مفاهیم کلیدی

1. تعریف اجاره:

   • اجاره به‌عنوان قراردادی تعریف می‌شود که در آن حق استفاده از یک دارایی را به‌صورت اختصاصی به یک طرف (مستأجر) واگذار می‌کند.
   • برای شناسایی اجاره، باید مشخص شود که آیا قرارداد شامل حق کنترل استفاده از یک دارایی است یا خیر.

2. طبقه‌بندی اجاره‌ها:

   • در IFRS 16، تمایز بین اجاره‌های عملیاتی و اجاره‌های سرمایه‌ای حذف شده است.
   • تمام اجاره‌ها (به‌جز موارد استثنا) باید به‌صورت دارایی اجاره‌ای و بدهی اجاره‌ای در ترازنامه مستأجر ثبت شوند.

3. شرکت‌های درگیر:

   • مستأجر: کسی که حق استفاده از دارایی را دریافت می‌کند.
   • مؤجر: کسی که دارایی را به‌صورت اجاره واگذار می‌کند.

روش‌های حسابداری

1. حسابداری از دیدگاه مستأجر:

• دارایی اجاره‌ای: مستأجر باید ارزش فعلی پرداخت‌های اجاره را به‌عنوان دارایی اجاره‌ای در ترازنامه ثبت کند.
• بدهی اجاره‌ای: پرداخت‌های اجاره به‌صورت بدهی اجاره‌ای شناسایی می‌شود که در طول دوره اجاره به‌تدریج کاهش می‌یابد.
• هزینه‌ها: هزینه‌های مرتبط با اجاره به دو بخش تقسیم می‌شوند:
  • هزینه بهره: مربوط به بدهی اجاره‌ای.
  • هزینه استهلاک: مربوط به دارایی اجاره‌ای.

2. حسابداری از دیدگاه مؤجر:

• مؤجران باید اجاره‌ها را به دو دسته تقسیم کنند:
  • اجاره‌های عملیاتی: درآمد اجاره به‌صورت خطی در طول دوره اجاره شناسایی می‌شود.
  • اجاره‌های مالی: مؤجر دارایی را از ترازنامه خود خارج کرده و در عوض، یک دارایی مالی و درآمد اجاره شناسایی می‌کند.

استثناها

بعضی از قراردادهای اجاره کوتاه‌مدت (کمتر از 12 ماه) و اجاره‌های کوچک (مانند اجاره لپ‌تاپ یا تجهیزات کوچک) تحت این استاندارد قرار نمی‌گیرند و می‌توانند به‌صورت هزینه در دوره وقوع شناسایی شوند.

اثرات IFRS 16

1. ترازنامه:

   • افزایش دارایی‌ها و بدهی‌ها در ترازنامه مستأجران.
   • اثر متفاوت بر ترازنامه مؤجران بسته به نوع اجاره.

2. سود و زیان:

   • در دوره‌های اولیه، هزینه‌های اجاره بالاتر است (به دلیل هزینه بهره).
   • در دوره‌های بعدی، هزینه‌ها به‌تدریج کاهش می‌یابد.

3. شاخص‌های مالی:

   • نسبت‌های مالی مانند نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام و نسبت بازده دارایی‌ها تحت تأثیر قرار می‌گیرند.

افشاها

• هر دو طرف (مستأجر و مؤجر) باید اطلاعات جامعی در مورد اجاره‌ها در یادداشت‌های صورت‌های مالی ارائه دهند.
• اطلاعات شامل مدت زمان اجاره، ارزش فعلی تعهدات اجاره‌ای، نرخ تنزیل و سایر جزئیات مرتبط است.

نتیجه‌گیری

IFRS 16 با به‌کارگیری رویکردی جدید، حسابداری اجاره‌ها را متحول کرده و شفافیت بیشتری در گزارشگری مالی ایجاد کرده است. این استاندارد به‌ویژه برای شرکت‌هایی که حجم بالایی از معاملات اجاره‌ای دارند، تأثیر قابل توجهی بر ارقام مالی و تصمیم‌گیری ذینفعان دارد.

خلاصه اصلی:
این استاندارد اجاره‌ها را به‌صورت دارایی و بدهی در ترازنامه مستأجر ثبت می‌کند و تمایز بین اجاره‌های عملیاتی و سرمایه‌ای را حذف می‌کند.

استاندارد بین المللی گزارشگری مالی 16 اجاره ها