PersianAcc

استاندارد بین المللی گزارشگری مالی 13

اندازه گیری ارزش منصفانه

مقدمه:

استاندارد بین المللی گزارشگری مالی 13 اندازه گیری ارزش منصفانه به موضوع “اندازه‌گیری ارزش منصفانه” می‌پردازد. این استاندارد چارچوبی واحد و هماهنگ برای تعیین و گزارش ارزش منصفانه در صورت‌های مالی ارائه می‌دهد. هدف اصلی آن، افزایش شفافیت و قابلیت مقایسه اطلاعات مربوط به ارزش منصفانه است تا استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی بتوانند تصمیمات اقتصادی آگاهانه‌تری بگیرند.

اهداف IFRS 13:

1. تعریف واحد برای ارزش منصفانه: ارائه تعریف مشخص و واحد برای ارزش منصفانه.
2. روش‌های اندازه‌گیری: تعیین روش‌ها و فرآیندهای استاندارد برای اندازه‌گیری ارزش منصفانه.
3. افشای اطلاعات: ارائه اطلاعات جامع درباره نحوه تعیین ارزش منصفانه و عوامل مؤثر بر آن.

تعریف ارزش منصفانه:

بر اساس IFRS 13، ارزش منصفانه عبارت است از:

“قیمتی که دارایی در آن به فروش می‌رسد یا بدهی در آن تسویه می‌شود در یک معامله بازاری عادی بین خریدار و فروشنده مستقل، آگاه و حاضر.”

این تعریف بر بازار و شرایط بازاری تأکید دارد و نه بر قیمت‌های داخلی یا سفارشی.

دامنه کاربرد:

این استاندارد شامل تمام دارایی‌ها و بدهی‌هایی است که در استانداردهای دیگر نیاز به اندازه‌گیری ارزش منصفانه وجود دارد. این شامل موارد زیر است:

• ابزارهای مالی (مانند سهام، اوراق قرضه، مشتقات).
• سرمایه‌گذاری در واحدهای تجاری دیگر.
• دارایی‌های ثابت مشهود که به ارزش منصفانه ارزیابی می‌شوند.
• بدهی‌های مرتبط با تعهدات پیش‌بینی‌شده.

با این حال، برخی از موارد از دامنه این استاندارد مستثنی هستند، مانند:

• دارایی‌هایی که به روش هزینه تاریخی ارزیابی می‌شوند.
• دارایی‌های مرتبط با برنامه‌های بازنشستگی.

فرآیند اندازه‌گیری ارزش منصفانه:

برای اندازه‌گیری ارزش منصفانه، IFRS 13 یک چارچوب سلسله مراتبی ارائه می‌دهد که شامل سه سطح اطلاعات است:

1. سطح 1: ورودی‌های قابل مشاهده در بازار

• شامل قیمت‌های بازاری عادی برای دارایی‌ها یا بدهی‌های مشابه.
• این قیمت‌ها باید از بازارهای فعال و شفاف گرفته شوند.

2. سطح 2: ورودی‌های غیرقابل مشاهده در بازار

• شامل اطلاعاتی که مستقیماً از بازار قابل مشاهده نیستند، اما می‌توانند از طریق مدل‌های ارزیابی یا داده‌های مشابه تخمین زده شوند.
• مثال: نرخ بهره، نرخ ارز، یا نرخ‌های مشابه.

3. سطح 3: ورودی‌های غیرقابل مشاهده

• شامل اطلاعاتی که هیچ بازار فعالی برای آن‌ها وجود ندارد و باید از طریق مدل‌های پیچیده یا فرضیات مدیریت تخمین زده شوند.
• مثال: ارزش‌گذاری دارایی‌های منحصر به فرد یا بدهی‌های پیچیده.

افشای اطلاعات:

IFRS 13 نیازمند افشای اطلاعات جامع درباره نحوه اندازه‌گیری ارزش منصفانه است. این افشای اطلاعات شامل موارد زیر است:

1. توضیح روش‌ها و مدل‌های استفاده‌شده: نحوه محاسبه ارزش منصفانه و فرضیات کلیدی.
2. طبقه‌بندی دارایی‌ها و بدهی‌ها: تقسیم‌بندی دارایی‌ها و بدهی‌ها بر اساس سطوح 1، 2 و 3.
3. حساسیت‌ها: تأثیر تغییرات در فرضیات کلیدی بر ارزش منصفانه.
4. انتقال بین سطوح: توضیح انتقال دارایی‌ها یا بدهی‌ها بین سطوح مختلف.

چالش‌ها و نکات مهم:

• وابستگی به بازار: اندازه‌گیری ارزش منصفانه به شدت به شرایط بازار وابسته است و در شرایط عدم وجود بازار فعال، ارزیابی دقیق دشوار می‌شود.
• مدل‌های پیچیده: استفاده از مدل‌های ارزیابی برای سطح 3 ممکن است منجر به عدم قطعیت و خطاهای تخمین شود.
• شفافیت اطلاعات: افشای جامع اطلاعات می‌تواند برای شرکت‌ها چالش‌برانگیز باشد، به‌ویژه در مورد دارایی‌ها و بدهی‌های پیچیده.

نتیجه‌گیری:

استاندارد IFRS 13 با ارائه چارچوبی واحد و هماهنگ برای اندازه‌گیری و افشای ارزش منصفانه، به افزایش شفافیت و قابلیت مقایسه صورت‌های مالی کمک می‌کند. این استاندارد به‌ویژه برای شرکت‌هایی که در دارایی‌ها یا بدهی‌های پیچیده سرمایه‌گذاری می‌کنند، حائز اهمیت است.

استاندارد بین المللی گزارشگری مالی 13 اندازه گیری ارزش منصفانه