چهارشنبه, ۱۴ آبان , ۱۴۰۴ برابر با - Wednesday, 5 November , 2025
آیین نامه اجرایی موضوع تبصره 3 ماده 139
(با اعمال آخرین اصلاحات مصوب هیات وزیران)
شماره: ۵۳۴۵۶/ت ۲۷۲۵۷هـ تاریخ: ۱۳۸۱/۱۲/۷
فصل اول – معافیت مالیاتی موضوع بند الف ماده ۱۳۹
ماده ۱
بقاع موضوع بند (الف) ماده (۱۳۹) اصلاحی قانون مالیات های مستقیم مطابق فهرستی است که توسط سازمان اوقاف و امور خیریه به سازمان امور مالیاتی کشور اعلام می شود. تشخیص سایر بقاع متبرکه ، بر عهده سازمان اوقاف و امور خیریه می باشد.
فصل دوم -مالیات به نرخ صفر موضوع بند “د” ماده ۱۳۹
ماده۲
مدارسی که قبلاً طبق تشخیص شورای مدیریت حوزه علمیه قم از جمله مدارس علوم اسلامی شناخته شده یا بعداً شناخته شوند، نسبت به کمک ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی مشمول مالیات به نرخ صفر می باشند.
تبصره۱- استفاده از نرخ صفر برای محاسبه مالیات ،منوط به تایید شورای مدیریت حوزه علمیه قم مبنی بر تداوم فعالیت مدرسه در زمره علوم اسلامی در سال مربوط است که باید حداکثر تا پایان تیرماه سال بعد به اداره مالیاتی مربوط تسلیم گردد.
تبصره ۲- استفاده از نرخ صفر در خصوص درآمد موقوفات متعلق به مدارس یاد شده منوط به رعایت مقررات فصل پنجم این آیین نامه خواهد بود.
فصل سوم – مالیات به نرخ صفر موضوع بند “ه” ماده ۱۳۹
ماده۳
نهادهایی که طبق نظر هیات وزیران جز نهادهای انقلاب اسلامی شناخته شده یا بشوند، نسبت به کمک ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی مشمول مالیات به نرخ صفر می باشند.
فصل چهارم- مالیات به نرخ صفر موضوع بند “و ” ماده ۱۳۹
ماده ۴
آن قسمت از درآمد صندوق عمران موقوفات کشور (بنیاد توسعه و عمران موقوفات کشور) که به مصرف عمران موقوفات کشور برسد، مشمول مالیات به نرخ صفر است. مشروط بر اینکه برای هر سال گواهی لازم مبنی بر صرف درآمد صندوق در امور یاد شده توسط سازمان اوقاف و امور خیریه صادر و حداکثر تا پایان تیرماه سال بعد به سازمان امور مالیاتی کشور تسلیم گردد.
فصل پنجم – مالیات به نرخ صفر موضوع بند “ح” ماده ۱۳۹
ماده ۵
آن قسمت از درآمد موقوفات عام که طبق موازین شرعی و برابر مفاد وقفنامه های مربوط به مصرف امور مذکور در بندح ماده ۱۳۹ می رسد مشمول مالیات به نرخ صفر می گردد مشروط بر اینکه:
الف) صورتحساب درآمد و هزینه هر سال مالی موقوفه متکی به اسناد و مدارک قابل قبول، حداکثر تا ۴ ماه پس از پایان سال مالی به اداره موقوفات و امور خیریه مربوط تسلیم شود.
ب) ادارات اوقاف و امور خیریه مربوط نسخه ای از صورتحساب مزبور را به انضمام تاییدیه لازم مبنی بر صرف کل یا بعض درآمد موقوفه در امور مندرج در بندح ماده ۱۳۹( با ذکر دقیق مبالغ کل درآمد و رقم صرف شده در امور مزبور) ظرف شش ماه از تاریخ وصول صورتحساب به اداره امور مالیاتی محل موقوفه تسلیم نماید.
تبصره ۱ – ادارات اوقاف و امور خیریه میتوانند مفاصا حساب موقوفات عام را به صورت الکترونیکی و یا از طریق لوح فشرده، به ترتیبی که سازمان امور مالیاتی کشور مشخص می کند، ارایه نمایند. مفاصا حساب هایی که به این طریق دریافت می شوند، در حکم اظهارنامه مالیاتی می باشند.
تبصره ۲- شعب تحقیق موضوع تبصره بند (ح) ماده (۱۳۹) اصلاحی قانون مالیات های مستقیم مکلفند در صورت درخواست ادارات امور مالیاتی، صورت ریز درآمد و هزینه موقوفاتی را که برای آن ها مفاصا حساب صادر نموده اند، ظرف یک ماه به اداره امور مالیاتی ارایه نمایند.
تبصره۳ – موقوفاتی که متولی منصوص التولیه دارند نیز جهت برخورداری از نرخ صفر مالیاتی ملزم به رعایت قانون مالیات های مستقیم و ضوابط مقرر در این آیین نامه خواهد بود.
تبصره ۴- آن قسمت از درآمد موقوفات عام که در دوره مالی مربوط به تحصیل در آمد به مصرف نرسیده باشد، پس از انقضای سال مالی تحصیل درآمد نیز قابل مصرف در امور مذکور در بند (ح) ماده (۱۳۹) اصلاحی قانون مالیات های مستقیم خواهد بود. آن قسمت از درآمد موقوفات عام که صرف اموری غیر از امور مذکور در این ماده شود ،در سال مصرف، طبق مقررات قانونی مربوط، مشمول مالیات خواهد بود.
تبصره ۵- آن قسمت از درآمد موقوفات عام که در هر سال مالی به مصرف نرسیده ،بدون تعلق مالیات، به سال مالی بعد منتقل خواهد شد.
فصل ششم – مالیات به نرخ صفر موضوع بند “ط” ماده ۱۳۹
ماده ۶
موسسات خیریه و عام المنفعه در صورتی میتوانند از نرخ صفر مالیاتی این بند استفاده نمایند که واجد شرایط زیر باشند:
الف) موسسه رسماً تحت یکی از عناوین فوق به ثبت رسیده و غیر انتفاعی بودن آن نیز در اساسنامه تصریح شده باشد.
ب) کمک ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی آنها به موجب اساسنامه به مصرف امور یاد شده در بند ح ماده ۱۳۹ اصلاحی قانون مالیات های مستقیم – مصوب ۱۳۸۰/۱۱/۲۷- و اصلاحیه بعدی آن برسد و این امر توسط سازمان امور مالیاتی کشور طبق مواد ۷ الی ۹ این آیین نامه تایید شود.
ج) اساسنامه آنها صریحاً متضمن این موضوع باشد که موسسان و وابستگان طبقات اول و دوم آنان،موضوع ماده ۱۸ این قانون و هیات امنا و مدیران آنها مبادرت به انجام معامله با موسسه ننماید.
د) اساسنامه موسسه صریحا حاکی از این باشد که موسسان یا صاحبان سرمایه حق هیچگونه برداشت و یا تخصیص از محل کمک ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی را ندارند و بعد از انحلال دارایی موسسه به سازمان بهزیستی کشور یا یکی از موسسات دولتی و یا موسسات خیریه و عام المنفعه دیگر واگذار گردد.
ه) بر درآمد و هزینه آنها به شرح مواد (۷) الی (۹) این آیین نامه نظارت شود.
تبصره ۱- کمک ها و هدایای نقدی و غیر نقدی دریافتی که در هر سال مالی به مصرف نرسیده باشد بدون تعلق مالیات به سال مالی بعد منتقل می شود.
تبصره ۲- آن قسمت از کمک ها و هدایای نقدی و غیر نقدی دریافتی که صرف اموری غیر از امور مذکور در بند (ح) ماده (۱۳۹) اصلاحی قانون مالیات های مستقیم شود، در رسیدگی به عملکرد سالی که در آن سال به مصرف رسیده است، به درآمد مشمول مالیات، اضافه و مبنای محاسبه مالیات قرار می گیرد.
ماده ۷
نظارت بر درآمد و هزینه موسسات خیریه و عام المنفعه موضوع بند ط ماده ۱۳۹ اصلاحی قانون مالیات های مستقیم، ولو اینکه دارای مال موقوفه باشند به ترتیب زیر اعمال خواهد شد.
الف) مرجع نظارت بر درآمد و هزینه موسسات خیریه و عام المنفعه ،سازمان امور مالیاتی کشور است که می تواند این اختیار را به ادارات کل امور مالیاتی ذیربط و در موارد یاد شده در بند ۳ ماده ۱ قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه ،مصوب ۱۳۶۳- به سازمان مربوط تفویض نماید.
ب) نظارت بر درآمد و هزینه موسسات عام المنفعه ای که دارای مال موقوفه می باشند و یا اداره آنها به موجب قانون یا آیین نامه مربوط به سازمان اوقاف و امور خیریه محول شده است ،با سازمان یاد شده خواهد بود.
پ) مراجع ناظری که قبلاً موافق آیین نامه اجرایی موضوع تبصره ۴ ماده ۲ قانون مالیات های مستقیم – مصوب ۱۳۶۶- و اصلاحیه مورخ ۱۳۷۱/۲/۷ آن، امر نظارت بر درآمد و هزینه موسسات عام المنفعه به آنان تفویض گردیده است، نظارت آنها بر موسسات یاد شده با رعایت مقررات ماده ۱۳۹ اصلاحی – مصوب ۱۳۸۰/۱۱/۲۷ – و اصلاحیه بعدی آن و مفاد این آیین نامه کماکان معتبر بوده و اساسنامه این قبیل موسسات نیازی به اصلاح مجدد و تطبیق با این آیین نامه نخواهد داشت.
ماده ۸
موسسات نامبرده موظفند ظرف یک ماه از تاریخ ثبت اساسنامه، تصویر یا رونوشت مصدق آن را به اداره امور مالیاتی محل تسلیم و ظرف همین مدت در یکی از بانک های محل ،حساب جاری به نام موسسه افتتاح و کلیه وجوه نقدی و درآمد خود را به حساب های بانکی منتقل نمایند و کلیه هزینه های موسسه را از طریق آن حساب ها انجام دهند.
ماده ۹
موسسات خیریه و عام المنفعه مکلفند صورت حساب درآمد و هزینه سالانه خود را که متکی به اسناد و مدارک قابل قبول باشد، حداکثر تا پایان مهلت انقضای تسلیم اظهارنامه مالیاتی سال مالی مربوط به مرجع نظارت ذیربط تسلیم نمایند و مرجع یاد شده نیز باید ظرف چهار ماه از تاریخ وصول صورتحساب، نتیجه رسیدگی را در مورد صورتحساب درآمد و هزینه و رعایت مقررات قانون و آیین نامه اجرایی ماده ۱۳۹ قانون اعلام و در صورت تایید ،گواهی لازم را جهت اقدام قانونی به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم نماید.
فصل -هفتم مالیات به نرخ صفر موضوع بند ی ماده ۱۳۹
ماده ۱۰
مجامع حرفه ای، احزاب و انجمن ها و تشکل های غیر دولتی مکلفند مجوز صادر شده از مراجع ذیربط را جهت استفاده از نرخ صفر مالیاتی مقرر موضوع بندی ماده مذکور به اداره مالیاتی مربوط تسلیم نمایند.
فصل -هشتم مالیات به نرخ صفر موضوع بند “ک” ماده ۱۳۹
ماده ۱۱
انجمن ها و هیأت های مذهبی مربوط به اقلیت های دینی مذکور در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، جهت استفاده از نرخ صفر مالیاتی مکلفند گواهی لازم مبنی بر رسمیت خود را از وزارت کشور اخذ و به اداره امور مالیاتی ذیربط تسلیم نمایند.
فصل نهم – مالیات به نرخ صفر موضوع بند ل” ماده ۱۳۹
ماده۱۲
فعالیت های انتشاراتی و مطبوعاتی، فرهنگی و هنری به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همچنین فعالیت های قرآنی اشخاص حقیقی یا حقوقی که با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستگاه های ذیربط انجام می شود مشمول نرخ مالیاتی صفر می باشد. دستورالعمل نحوه اجرای این ماده مشترکاً توسط سازمان امور مالیاتی کشور و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تهیه و اعلام خواهد شد.
فصل دهم – مالیات به نرخ صفر موضوع تبصره ۱ ماده ۱۳۹
ماده ۱۳
اشخاص موضوع ماده ۱۳۹ اصلاحی قانون مالیات های مستقیم جهت برخورداری از نرخ صفر در محاسبه مالیات موضوع تبصره ۱ این ماده موظفند حداقل پانزده روز قبل از شروع فعالیت های غیر انتفاعی مذکور در تبصره یاد شده مراتب را جهت تعیین ناظر به سازمان امور مالیاتی کشور اعلام و صورتحساب درآمد و هزینه مربوط به فعالیت های موصوف را حداکثر تا پایان مهلت انقضای تسلیم اظهارنامه مالیاتی سال مالی مربوط به مرجع ناظر تعیین شده تسلیم نمایند. مرجع ناظر مکلف است حداکثر ۴ ماه پس از انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی این اشخاص گزارش نظارتی خود را در اجرای تبصره یاد شده به اداره امور مالیاتی ذیربط تسلیم نماید.
فصل یازدهم – مقررات عمومی
ماده ۱۴
درآمدهای حاصل از فعالیت های اقتصادی اشخاص موضوع ماده ۱۳۹ اصلاحی به شرح مندرج در تبصره ۲ اصلاحی ماده ۲ قانون مالیات های مستقیم مصوب ۱۳۸۰/۱۱/۲۷ و اصلاحیه بعدی آن (غیر از مواردی که طبق بندهای ماده ۱۳۹ مزبور از معافیت مالیاتی یا مالیات به نرخ صفر برخوردار می شوند) طبق مقررات مربوط مشمول مالیات خواهند بود.
تبصره ۱- درآمدها و عایدی حاصل از موقوفات و کمک ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی اشخاص موضوع بندهای (ط) و (ک) ماده (۱۳۹) اصلاحی قانون مالیات های مستقیم از پرداخت مالیات معاف می باشد. این حکم شامل درآمد شرکت های زیر مجموعه اشخاص مذکور نخواهد بود.
تبصره ۲- درآمدهایی که طبق مقررات مربوط دارای نرخ مالیاتی جداگانه ای می باشند با رعایت تبصره (۱) این ماده، مالیات متعلق حسب مورد وفق مقررات مربوط محاسبه و وصول خواهد شد.
ماده ۱۵
اشخاص موضوع ماده ۱۳۹ اصلاحی قانون مالیات های مستقیم -مصوب ۱۳۸۰- و اصلاحیه ی بعدی آن به استثنای اشخاص مشمول بند (ح) ماده (۱۳۹) اصلاحی قانون مالیات های مستقیم که مطابق ماده (۸۵) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) عمل می شود، حسب مورد مکلف به تسلیم به موقع اظهار نامه و ترازنامه و حساب سود و زیان، صورت یا خلاصه درآمد و هزینه حسب مورد طبق مقررات قانون مالیات های مستقیم خواهند بود.
ماده ۱۶
عدم رعایت شرایط و ترتیبات مقرر در ماده (۱۳۹) اصلاحی قانون مالیات های مستقیم و تبصره های آن و همچنین عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی، دفاتر و یا اسناد و مدارک با رعایت مقررات موضوع ماده (۱۴۶) مکرر اصلاحی قانون ،به استثنای اشخاص مشمول بند (ح) ماده (۱۳۹) قانون مذکور که مطابق ماده (۸۵) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) عمل می شود ،توسط اشخاص موضوع بندهای ماده یاد شده، در هر سال مالی ،موجب محرومیت از معافیت ها و نرخ صفر مالیاتی مقرر در آن سال خواهد شد.
ماده ۱۷
در مورد موقوفات عام به طور کلی و موسسات عام المنفعه ای که اداره امور آنها به سازمان اوقاف و امور خیریه محول شده یا بشود در صورتی که فاقد متولی و یا امین یا مدیر باشند مسئولیت انجام تکالیف مقرر در این آیین نامه و قانون مالیات های مستقیم در ارتباط با اشخاص مذکور به عهده اداره اوقاف و امور خیریه مربوط خواهد بود.
ماده ۱۸
مفاد این آیین نامه نسبت به اشخاص مذکور در ماده ۱۳۹ قانون مالیات های مستقیم اصلاحی مصوب ۱۳۹۴/۰۴/۳۱ که آغاز سال مالی آن ها ۱۳۹۵/۰۱/۰۱ و بعد از آن باشد، جاری خواهد بود.